| Nieuwe expositie Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog |
 | De oorlog op zee
Schiermonnikoog 1940-1945
Voor velen is het leggen van zeemijnen met bommenwerpers (ofwel ‘gardening’) door de Britse Bomber Command een onbekend hoofdstuk uit de Tweede Wereldoorlog. Bunkermuseum Schlei onderzocht dit vergeten hoofdstuk en wijdt vanaf zondag 13 juni een expositie aan het onderwerp.
‘Gardening’
In 1940 dropte de Britse Bomber Command voor het eerst zeemijnen met ‘Handley Page Hampden’-bommenwerpers voor de Deense kust.
|
|
|
Met de bezetting van Noorwegen en Denemarken in april 1940 (Operatie Weserübung) kregen de Duitsers beschikking over belangrijke havens, zeewegen, vliegvelden en nog belangrijker: een veilige route voor het vervoeren van ijzererts. Ongeveer 60 % van de voor de Duitse oorlogsindustrie benodigde ijzererts werd uit Zweden geïmporteerd. Het hoogwaardige erts werd per trein naar de ijsvrije Noorse haven Narvik vervoerd, waar het in schepen geladen werd. Via havens als Rotterdam (waarbij het konvooi vlak boven de Waddeneilanden langs voer) werd de ruwe grondstof met binnenschepen naar de Duitse industriegebieden vervoerd.
Het was voor de geallieerden dan ook van groot belang dat deze schepen hun bestemming niet bereikten.
De eerste ‘gardening’-operaties gebeurden op kleine schaal en waren behoorlijk klandestien.
Maar al snel werden de konvooiroutes boven de Waddeneilanden voortdurend vol mijnen gelegd. De Duitsers probeerden op hun beurt met mijnenvegers deze zeeroutes weer bevaarbaar te maken.
Het leggen van zeemijnen was een hachelijke operatie, waarbij de logge bommenwerpers voortdurend bestookt werden door Duitse jagers en zwaar (flak)geschut vanaf oorlogsschepen en kuststellingen. De verliezen waren dan ook groot: maar liefst 467 bommenwerpers gingen voor de kust van Europa verloren en het merendeel van de bemanning is als vermist op zee opgegeven. Enkelen van hen vonden hun laatste rustplaats op het drenkelingenkerkhof Vredenhof.
Toch was de operatie een groot succes te noemen. Alleen al in de Noord-Europese wateren werden 152 oorlogsschepen tot zinken gebracht en raakten er 340 beschadigd. Daarnaast – en misschien nog wel belangrijker – werden 300 vrachtschepen gekelderd en raakten er 165 beschadigd. Dat deze konvooischepen hun bestemming niet bereikten was van grote invloed op de uiteindelijke overwinning van de geallieerden.
De expositie
Aan de Langestreek op het veldje naast restaurant het Wantij is een tijdelijke expositie ingericht. Hier is onder andere een zeemijn van dichtbij te bekijken. Daarnaast kan men de vleugel van een onlangs uit de zee gehaalde ‘Handley Page Halifax II’ bekijken die op 8 november 1942 bij Rottumeroog neergeschoten werd terwijl het bezig was zeemijnen (of ‘nectarines’) te leggen.
In het bunkermuseum wordt de ‘gardening’-operatie en de oorlog op zee door middel van foto’s en krantenartikelen aan de bezoeker uitgelegd. Verder zijn er diverse uit zee opgedoken voorwerpen te bewonderen, zoals de peddels van een reddingsvlot en een ratel die voorop een mijnenveger gemonteerd was om zeemijnen op veilige afstand te doen ontploffen.
Duikteam ‘de Zeester’ heeft een vitrine ingericht waarin opgedoken voorwerpen uit onder andere de ‘Bayern’ te bewonderen zijn. Deze voormalige stoom-vistrawler werd in 1939 met een boordkanon uitgerust en ingezet als begeleidingsdienst op de handelsroute tussen Rotterdam en Elbe. Deze ‘V-801’ liep op 9 juni 1940 boven het Westgat tussen Schiermonnikoog en Ameland op een zeemijn.
Bunkermuseum Schlei
Bunkermuseum Schlei is gevestigd in een bunker van het type Seeburg. Deze bunker diende als een communicatiecentrum. De gegevens van radar en radiosignalen werden hier verzameld en doorgegeven aan de Luftwaffe die de gesignaleerde geallieerde vliegtuigen met jagers probeerde te onderscheppen. Om deze gegevens te verwerken stond in deze bunker een zogenaamde Seeburgtisch: een glazen tafel waarop de posities van geallieerde en Duitse vliegtuigen met lampjes werden weergegeven.
In het museum krijgen bezoekers een idee van het functioneren van de radarstelling en het verloop van de oorlog op Schiermonnikoog.
Het bunkermuseum is iedere woensdag en zondag geopend van 13.00 tot 16.00 uur. Het is te vinden aan het einde van Prins Bernhardweg (vlak voor strandpaviljoen ‘de Marlijn’) aan de linkerkant. Meer informatie kan men vinden op www.bunkermuseumschlei.nl. |
| Geplaatst op 14-06-2011 12:50 | terug |
| Bron: Bunkermuseum Schlei 11-06-2011 |
|
|
|
